Johan Douma en Adriaan den Herder zijn bestuursleden die graag vertellen waar ze mee bezig zijn. Eigenlijk geldt dat wel voor het hele bestuur van Pensioenfonds Gasunie. Dat is het mooie van een ondernemingspensioenfonds: de mensen kennen elkaar. En dus ook de mensen die in het bestuur van het pensioenfonds zitten. Die kun je zomaar ‘in het wild’ tegenkomen en dan aanspreken. Bijvoorbeeld in de lift, op de parkeerplaats of in het bedrijfsrestaurant.
Terug naar de basis
De eerste vraag is eigenlijk meteen de belangrijkste "Waarom belegt een pensioenfonds?".
Adriaan den Herder: “Als fonds hebben we twee hoofddoelen. Ten eerste willen we deelnemers het pensioen uitbetalen dat we ze beloven. In vaktermen: we willen de nominale aanspraken bereiken. En daarnaast willen we ook graag dat je met je pensioen in de toekomst ongeveer evenveel kunt kopen als nu. Met andere woorden: dat pensioenen waardevast blijven. Dat is ons tweede doel. En bij het behalen van die doelen, moeten we uiteraard op de kosten letten.”
Johan Douma vult aan: “Om beide doelen te kunnen realiseren beleggen we. We geloven er namelijk in dat beleggen over een langere periode meer geld (rendement) oplevert dan bijvoorbeeld sparen of het kopen van obligaties. Dat rendement hebben we voornamelijk ook nodig om het tweede doel te halen, het waardevast houden van de pensioenen. Maar beleggen brengt altijd een zeker risico met zich mee. Wij maken daarom zorgvuldig een afweging wat voor ons acceptabele risico’s zijn. Daarbij proberen we ook zo goed mogelijk rekening te houden met de ‘risicobereidheid’ van onze deelnemers. Met andere woorden: hoeveel risico zijn de deelnemers bereid te nemen om beide doelen te halen?”.
Goede mix
Adriaan den Herder: “Het voorkomen van het korten van de pensioenen vinden wij en onze deelnemers belangrijker dan het waardevast blijven. Het voelt als het breken van een belofte als je als pensioenfonds zou moeten besluiten om te gaan korten. Uiteraard wil iedereen graag dat beide doelstellingen gehaald worden. Op dit moment hoeven we de pensioenen niet te korten. Het fonds heeft voldoende vermogen om aan de verplichtingen te voldoen. Het is best fijn om dat te kunnen zeggen. We doen ons best om dat in de toekomst zo te houden. Het waardevast houden van het pensioen is helaas nog niet mogelijk.
We onderzoeken regelmatig wat de beste samenstelling is van onze beleggingsportefeuille. En welk risicoprofiel het beste aansluit bij onze deelnemers en onze doelstellingen. Niet lang geleden hebben we weer zo’n studie gedaan. Daar kwam uit naar voren dat onze beleggingsmix nog steeds goed was.”
Johan Douma: “Bovendien hebben wij een soort ‘verzekering’ afgesloten met behulp van opties. Die kopen wij om ons deels te kunnen beschermen tegen snelle schokken op aandelenmarkten. Of van de rente. Of een combinatie van de twee. In augustus van dit jaar daalde de rente opeens weer. De verzekering heeft er toen voor gezorgd dat we minder last hadden van deze snelle rentedaling.”
Balans vinden
Adriaan den Herder: “Beleggen in obligaties geeft een laag risico. Maar dan is de verwachte opbrengst ook laag. Bij beleggen in aandelen en vastgoed is het risico iets hoger. Maar dan is de kans op een hogere opbrengst ook groter. Voor ons is het zaak om daar altijd de juiste balans in te vinden.
Johan Douma: “We zijn als belegger nu eenmaal afhankelijk van de toestand in de wereld. En die blijft continu veranderen en zich snel ontwikkelen. Als pensioenfonds maken wij echter voornamelijk (beleggings)keuzes voor de lange termijn, ook al proberen we ook rekening te houden met kortetermijnontwikkelingen. Als individuele deelnemer heb je misschien niet rechtstreeks invloed op deze (beleggings)keuzes, maar we proberen wel te peilen hoe onze deelnemers tegen die keuzes aankijken. Én we proberen er zo goed mogelijk over te communiceren. We hopen dat dit interview daar ook aan bijdraagt.”
Wie zijn Adriaan den Herder en Johan Douma?
Adriaan den Herder (links op de foto) is in het dagelijks leven manager grote installaties bij Gasunie. Pensioenen hebben altijd zijn interesse gehad. Tussen 2008 en 2015 zat hij al in het Verantwoordingsorgaan van het pensioenfonds. In 2015 droeg de OR hem namens de werknemers voor om bestuurslid van het pensioenfonds te worden. Binnen het bestuur is hij voorzitter van de governance-, risk- en compliance commissie en is hij toehoorder bij de pensioen- en communicatiecommissie.
Johan Douma (rechts op de foto) is met zijn 29 jaar een jonge bestuurder in de pensioenwereld. Hij is nog maar kort bestuurslid van Pensioenfonds Gasunie. Hij is voorgedragen door de werkgever, maar - zo benadrukt hij meteen - hij behartigt de belangen van alle deelnemers. Hij heeft een financiële achtergrond en houdt zich bezig met het markt- en verdienmodel van Gasunie Transport Services. Pensioen vindt hij maatschappelijk relevant. “Het is complexe materie, belangrijk en ook erg interessant .” Daarom was de keuze snel gemaakt toen de vraag kwam om zitting te nemen in het bestuur. Johan is lid van de governance-, risk- en compliance commissie én is toehoorder bij de beleggingsadviescommissie.
Bestuursleden Johan Douma en Adriaan den Herder over de zin van beleggen. Waarom belegt een pensioenfonds ook alweer? Het is een vraag die zich gemakkelijk laat stellen. Bij Pensioenfonds Gasunie zijn altijd mensen te vinden die het graag uitleggen. “Het is goed dat onze deelnemers dit weten. Dit verhaal kunnen we niet vaak genoeg vertellen.”